Schuur of overkapping bouwen in je achtertuin? Houd hier rekening mee!
Je ziet het al helemaal voor je. Je wilt in je achtertuin een schuur met overkapping bouwen, lekker buiten leven. Een echte verrijking voor je tuin en je woonplezier. Je hebt het tuinontwerp al helemaal uitgewerkt wanneer je erachter komt dat wat jij wilt eigenlijk helemaal niet vergunningsvrij gebouwd mag worden. Maar waar moet je eigenlijk rekening mee houden bij de bouw van een schuur of overkapping in je achtertuin? In dit artikel nemen we je mee in de regels voor het bouwen in je achtertuin, wat komt er allemaal bij kijken, hoe duur is het om een overkapping of schuur te bouwen en wat zijn de kosten als je dit uitbesteedt?
Dit artikel is geschreven in samenwerking met onze partner DIM houtbouw; houtbouwspecialist in Friesland & Groningen.
Inhoudsopgave
ToggleWelke regels zijn er voor het bouwen in je achtertuin?
Wij nemen je mee in de regels voor het houtbouw in je eigen achtertuin. Wat zijn de regels als je van plan bent een schuur, een overkapping en/of een schutting aan te leggen? Het is belangrijk om eerst goed te kijken of je vergunningsvrij kunt bouwen of dat je juist voor de aanleg een vergunning moet aanvragen. Wij snappen dat je natuurlijk het liefst vergunningsvrij wilt bouwen, maar dat zit aan vaste regels gebonden. Wat zijn de regels om vergunningsvrij te mogen bouwen? Hieronder gaan wij in op de voorwaarden om vergunningsvrij te mogen bouwen.
De functie moet ondergeschikt zijn aan het hoofdgebouw
Je mag alleen vergunningsvrij bouwen op meer dan 4 meter afstand van je woning, het hoofdgebouw, mits de functie van het bijgebouw, of ook wel bijbehorend bouwwerk genoemd, ondergeschikt is aan het hoofdgebouw. Dit houdt in dat de schuur of overkapping die je wilt gaan bouwen niet de functie van je hoofdgebouw, de woning, overneemt. Het moet een echt bijbehorend bouwwerk zijn.
Wat wordt daarmee bedoeld? De overkapping of schuur mag niet gebruikt worden voor primaire woonfuncties om het mooi te verwoorden. Het mag dus geen uitbreiding zijn op je woonkamer, slaapkamer of keuken.
Bouw je binnen de 4 meter vanaf je woning, en het deel binnen de 4 meter heeft een functie die niet ondergeschikt is aan je woning, dan ben je ook verplicht een scheidingswand aan te brengen. Het doel hiervan is dat de scheidingswand ervoor zorgt dat het daadwerkelijke gebruik ook gescheiden blijft. Om een voorbeeld aan te halen kun je binnen de ruimte die je binnen de 4 meter bouwt een keuken plaatsen. Een keuken is een ruimte die niet functioneel ondergeschikt is aan je woning. Hier moet je wel een vergunning voor aanvragen, maar na de scheidingswand, buiten de 4 meter, kun je de bijkeuken plaatsen wat functioneel wel ondergeschikt is. Door de scheidingswand kan duidelijk het verschil in gebruik van de ruimtes worden gehandhaafd.
Je gaat bouwen op je achtererf
Op je achtererf mag je vrij bouwen, mits je je aan de gestelde eisen houdt. Maar wat is je achtererf? Waar bevindt dit gebied zich rondom jouw huis?
Je achtererf is heel simpel gezegd je achtertuin. Als je een rijtjeswoning hebt en je hebt alleen een voor- en achtertuin, dan is dit niet lastig te bepalen. Je voortuin is dan je voorerf en je achtertuin is je achtererf. Het wordt alleen wat lastiger om te bepalen wat je voorerf en achtererf is wanneer je een vrijstaande woning of hoekwoning hebt. In dit geval geldt de regel dat de grens 1 meter achter de voorkant van het huis, de vrijstaande woning en/of hoekwoning, valt. Je voortuin en de eerste meter gelden als voorerf en daarna begint je achtererf.
De reden dat de overheid en gemeentes deze regel hanteren is eigenlijk heel simpel. De gemeente heeft een bestemmingsplan opgesteld voor het aanzien van je wijk. Als je op je voorerf een overkapping of schuur gaat bouwen, kun je dit aanzien verstoren of zelfs veranderen. Vandaar dat je nooit vergunningsvrij op je voorerf mag bouwen. Op je achtererf zul je dit aanzien niet verstoren of veranderen. Vandaar dat het bouwen van een schuur en/of overkapping meestal vergunningsvrij is op je achtererf, wanneer je aan alle criteria voldoet.
De hoogte van je schuur en/of overkapping
Ook aan de hoogte van de te bouwen tuinschuur zijn regels verbonden om vergunningsvrij te mogen bouwen. Zit je met de schuur binnen 4 meter van je woning, het hoofdgebouw, dan mag de punt van het dak niet hoger worden dan 30cm boven de eerste etage vloer. Heb je geen tweede etage dan mag je de schuur net zo hoog bouwen als het hoofdgebouw, de woning, zelf.
Ben je buiten de 4 meter van je woning, het hoofdgebouw, dan mag de punt van het dak van de schuur in ieder geval 3 meter hoog worden tot een maximum van 5 meter. Dit is wel afhankelijk van de afstand van de perceelgrens van jou en je buren tot de punt van het dak gemeten.
Voor een te bouwen overkapping gelden andere regels. Hier geldt dat als je een overkapping bouwt binnen 2,5 meter van je huis, deze maximaal 4 meter hoog mag worden gebouwd. Maar de overkapping mag niet hoger worden dan 30 cm boven de eerste etage vloer. Buiten de 2,5 meter mag de overkapping maar 3 meter hoog worden. Plaats je de overkapping naast de erfgrens dan mag je hem maximaal 2 meter hoog maken. Dit is dus anders dan bij een schuur.
Bebouwingsgebied tuinverkappingen en schuren
De gemeente heeft ook regels opgesteld ten aanzien van het bebouwingsgebied. Dit houdt in dat de gemeente regels hanteert ten aanzien van de grootte van je perceel en de grootte van het te bebouwen gebied. Ze hebben een maximale oppervlakte bepaald waarop jij een bijbehorend bouwwerk vergunningsvrij mag bouwen. Dit om ervoor te zorgen dat jij je tuin niet helemaal vol bouwt.
Het bebouwingsgebied kun je berekenen door de volgende stappen te volgen:
- Bereken het erf. De woning niet meegerekend.
- Bereken het achtererfgebied. Dit is het gedeelte van het erf dat na 1 meter achter de voorkant van het huis valt.
- Het bebouwingsgebied berekenen. Dit doe je door het achtererfgebied op te tellen bij de oppervlakte van de huidige woning – de oppervlakte van de oorspronkelijke woning. Ook wel te berekenen als het achtererfgebied plus de oppervlakte van niet oorspronkelijke bijbehorende bouwwerken, zoals later toegevoegde aan- en uitbouwen. Of deze bijbehorende bouwwerken vergunningsvrij of met vergunning zijn gebouwd is niet relevant voor de berekening.
De uitkomst is wat je nog vergunningsvrij bij mag bouwen, mits je aan de regels voldoet.
Voorbeelden bouwen in je tuin
Als voorbeeld: stel, je woning is 55m2. Toen je het 10 jaar geleden kocht was het 40m2, maar dat vond je erg krap dus je hebt 15m2 aangebouwd. Het achtererf is 100m2. Wat is je bebouwingsgebied? Het achtererfgebied is 100m2 plus de oppervlakte van niet oorspronkelijke bijbehorende bouwwerken is 15m2. Het bebouwingsgebied komt dan op 115m2.
Welke oppervlakte van het bebouwingsgebied mag je vergunningsvrij bouwen?
- Voor een bebouwingsgebied kleiner dan 100m2 of gelijk aan 100m2 geldt: de helft mag je maximaal bebouwen.
- Je bebouwingsgebied is groter dan 100m2, maar kleiner dan 300m2: je mag 50m2 bebouwen en 20% van het gedeelte dat groter is dan 100m2. Als voorbeeld: het perceel is 200m2 dan mag je 20% van 100m2 = 20m2 + 50m2 = 70m2 bebouwen.
- Je perceel is groter dan 300m2: je mag 90m2 bebouwen en 10% van het gedeelte dat groter is dan 300m2. Er zit wel een maximum aan van 150m2. Als voorbeeld: het perceel is 500m2 dan mag je 10% van 500m2 = 50m2 + 90m2 = 140m2 bebouwen.
Je bouwt niet bij een beschermde of monumentale woning
Dit spreekt misschien voor zich, maar voor beschermde woningen en monumentale panden gelden andere regels. Als er een rijks- en/of gemeentelijk monument in het spel is, maar ook als het bouwwerk gelegen is in een beschermd stads- of dorpsgezicht moet je een vergunning aanvragen om aanpassingen te doen op het bestaande aangezicht.
Ons land telt vele beschermde monumenten, zoals pastorieën, een watertoren, een kasteel, kleine arbeiderswoningen, een monumentale boerderij en herenhuizen. Deze gebouwen worden niet alleen vanuit uiterlijke kenmerken opgenomen tot monument, maar ook om de historische culturele waarde. Van de beschermde monumenten wordt de helft ook nog bewoond. Een beschermde of monumentale woning biedt een unieke bijzondere woonstijl met veel allure en klasse, maar het brengt ook beperkingen met zich mee. Ze hebben een beschermde status. Je hebt daarom als eigenaar zorgplicht over het onderhoud en bent gebonden aan wetten en regels, zoals de erfgoedwet.
Is het een gemeentelijk monument, dan ben je gebonden aan de richtlijnen van de gemeente. In het bestemmingsplan bij deze woningen is meer in detail beschreven over het aanzien van de woning en de staat van de woning. Hierdoor moet je aan veel meer eisen voldoen dan bij een reguliere woning. Dit betekent dat je hierdoor, in de meeste gevallen, ook voor het achtererf wel een vergunning nodig hebt om te bouwen. Ongeacht of je voldoet aan bovenstaande regels.
Wanneer moet je wel een vergunning aanvragen?
We hebben het net gehad over de regels wanneer je geen vergunning aan hoeft te vragen, zoals wanneer je op je achtererf bouwt en aan welke afmetingen je moet voldoen. Maar er zijn verschillende redenen waarom je wel een vergunning aan moet vragen:
- Je wilt de houten overkappingen of schuur op je voorerf plaatsen.
- Je voldoet niet aan de afmetingen.
- De functie is niet ondergeschikt aan het hoofdgebouw.
- Je bouwt bij een monumentale of beschermde woning.
Hoe hoog mag een schuur in de achtertuin?
Zoals eerder besproken in dit artikel, zijn er aan de hoogte van de te bouwen schuur regels verbonden. Wil je buiten deze afmetingen werken, dan moet je een vergunning aanvragen.
We hebben je kort meegenomen in wat de regels zijn tot 4 meter vanaf de woning. We gaan nu dieper op de regels in wanneer je buiten 4 meter van je woning bouwt. Kort samengevat geldt: het dak mag minimaal 3 meter en maximaal 5 meter hoog worden, maar dit is wel afhankelijk van de afstand van de perceelgrens van jou en je buren tot de punt van het dak gemeten.
3 meter hoog is voor een schuur natuurlijk een prima hoogte, maar wat als je toch hoger wilt bouwen? Dan heb je met nog iets meer regels te maken waar je aan moet voldoen, zoals de afstand van het erf van de buren en de dakvorm.
Om te beginnen met de afstand van de erfgrens van de buren. Hierbij kun je de hoogte meten door middel van een formule, namelijk: (de afstand tot de perceelgrens in meters x 0,47) +3 = de maximale hoogte die de punt van je dak mag hebben. Als voorbeeld: de perceelgrens is 3 meter van de punt van het dak van de schuur. Dan is de ingevulde formule: (3x0,47)+3=4,41. De punt van het dak mag dan maximaal 4,41 meter hoog zijn.
Het volgende is de vorm van het dak. Het is belangrijk te weten dat deze 2 schuine dakvlakken moet hebben met een maximale hellingshoek van 55 graden, en het laagste punt van het dak mag niet hoger starten dan op 3 meter hoogte.
Hoe hoog mag een overkapping en/of schutting zijn?
Voor een overkapping gelden andere regels dan voor een schuur. Wat gelijk is gebleven, is dat je op je achtererf moet bouwen wil je vergunningsvrij bouwen. Maar daarna ontstaan de verschillen. Een overkapping wordt vaak aan de woning gebouwd. Bouw je hem in de eerste 2,5 meter zone aan de woning, dan mag deze tot maximaal 4 meter hoog worden gebouwd. Maar hij mag niet hoger worden dan 30 cm boven de eerste etage vloer. Bouw je hem na de 2,5 meter zone vanaf de woning dan mag een overkapping maar 3 meter hoog worden gebouwd. Vaak is een overkapping wel dieper dan 2,5 meter dus wordt er een verspringing in het dak of een schuin dak toegepast om toch aan de regels te blijven voldoen.
Bouw je de overkapping naast de erfgrens in je achtertuin of naast de erfgrens met de buren dan, mag hij zelfs maar 2 meter hoog worden. Wij adviseren een hoogte van 2,4 meter tot de onderkant van het dak. Het ligt uiteraard wel aan de personen zelf of dit echt de ideale hoogte is, dit blijft persoonsafhankelijk, maar met deze hoogte heb je genoeg ruimte onder om vrij te kunnen lopen en het blijft knus. Houd er rekening mee dat door de opbouw van het dak de hoogte van het dak ongeveer op 2,6 meter uitkomt.
Voor het bouwen van een schutting bestaan ook regels. Een schutting mag in je achtertuin en zijtuin tussen jou en je buren maximaal 2 meter hoog zijn. Wil je een schutting bouwen in je voortuin of aan de straatzijde, omdat je een hoekwoning met een tuin aan de zijkant hebt? Dan ben je gebonden aan een schutting die maximaal 1 meter hoogte mag hebben.
Welke afstand moet je aanhouden om te bouwen tegen, naast of op de erfgrens? En hoe hoog mag je bouwen naast de erfgrens?
Bouwen op de erfgrens mag nooit, maar je mag er wel tegenaan bouwen. We hebben het er in dit artikel al eerder over gehad; een overkapping mag niet hoger worden gebouwd dan 2 meter naast de erfgrens. Ook een schutting in je achtertuin of aan de zijkant tussen jou en je buren mag 2 meter hoog gebouwd worden. Voor een schuur die je tegen de erfgrens bouwt, geldt een maximale hoogte van 3 meter tot de punt van het dak gemeten, maar wij raden wel aan dit in goed overleg te doen met je buren.
We hebben het gehad over bouwen naast de erfgrens en de hoogte van bouwen naast de erfgrens. Nu rijst de vraag of je alles zomaar naast de erfgrens mag bouwen? Het antwoord is nee: een schuur en overkapping mogen tegen de erfgrens aangebouwd worden. Hier geldt geen minimale afstand voor. Dit geldt ook voor een garage of een uitbouw. Maar een tuinhuis of een ander bouwwerk met ramen die uitkijkt op het erf van de buren moet op minimale afstand van 2 meter van de erfgrens staan.
Een schutting of een muur op de erfgrens bouwen mag, maar dan staat deze wel voor de helft op de grond van jezelf en voor de helft op de grond van de buren.
Zelf een overkapping maken?
Nu je bekend bent met de regels voor het bouwen van een overkapping, ben je klaar voor de volgende stap: het idee uitwerken van jouw overkapping en deze bouwen. Maar hoe bouw je een overkapping? Wij nemen je mee in 4 belangrijke stappen.
Stap 1: kies welke materialen je wilt gebruiken
Welke houtsoort kies je voor je overkapping, de keuze is reuze. Belangrijk is te bepalen welke uitstraling jij wilt dat jouw overkapping heeft. Welk budget heb je beschikbaar, hoe duurzaam wil jij dat je overkapping is en wil je hem nog gaan verven of juist niet? Dit zijn allemaal elementen die belangrijk zijn bij het bepalen van de materiaalkeuze voor je overkapping.
Daarnaast zijn de palen, de dikte van de staanders, ligbalken en randbalken van belang voor de sterkte van de constructie. Ook zorgen zij voor een groot deel van de gehele uitstraling.
Stap 2: het fundament van de overkapping
De basis van je overkapping moet goed zijn. Het begint met de fundering. Je kunt een stabiele basis creëren door betonpoeren te gebruiken of een betonvloer te storten. Het meest gangbaar is het gebruik van betonpoeren. Een betonvloer is een stuk prijziger, maar werkt misschien wel het allerbeste. Wij gaan in het volgende voorbeeld uit van het gebruik van betonpoeren:
Als eerste zet je de overkapping uit door middel van touw en een waterpas. Zorg voor de juiste fundering en graaf ruime gaten waar de palen moeten komen. Plaats de betonpoeren in de gaten. Zorg voor een stevige ondergrond tegen het wegzakken van de betonpoeren, zoals snelbeton of een betontegel en zorg dat de betonpoer nog 10cm boven de grond uit komt. Op deze manier komt de houten staander niet in contact met de (natte) ondergrond. Zet de betonpoer vast door sneldrogendbeton in de onderste helft van het gat erbij te storten. Stel ze waterpas met behulp van draden. Zo heb je een stabiel fundament van je overkapping gecreëerd.
Stap 3: het geraamte maken
Op de betonpoer kun je nu de door jou gekozen palen bevestigen. Voor het geraamte plaats je ook de liggers. Je kunt hiervoor dezelfde palen gebruiken als op de betonpoeren geplaatst zijn, maar eventueel ook een dunnere variant. Dit is afhankelijk van de dakconstructie die je gaat plaatsen en het gewicht wat dit met zich meebrengt.
Stap 4: de dakconstructie
Na het geraamte kun je aan de slag met de dakconstructie. Een belangrijke stap, omdat je overkapping hier echt vorm gaat krijgen. Afhankelijk van het type dak raden wij aan om ter versteviging schoren aan te brengen. Schoren zijn schuine balken, in een hoek van 45 graden, die de liggers en palen verbinden. Afhankelijk van het type dak op je overkapping kun je nu de constructie voor het dak erop zetten. Houd er wel rekening mee dat wanneer je een plat dak wilt, je deze, naar één kant heel licht, schuin laat aflopen.
Stap 5: de wanden plaatsen
Ook voor de wanden heb je verschillende materiaalsoorten waar je uit kunt kiezen. Je kunt kiezen voor houten wanden of glazen (schuif)wanden. Bevestig deze aan je geraamte en je kunt gaan genieten onder jouw overkapping.
Hoe duur is het om een overkapping of schuur te bouwen?
De kosten voor het bouwen van een schuur en/of overkapping zijn helemaal afhankelijk van de grootte en jouw wensen in materialen en afwerking. Er bestaan prefab overkappingen die kant en klaar worden bezorgd bij jou thuis. Je hoeft zelf alleen nog maar het montagewerk te doen. Dit scheelt aanzienlijk in de kosten, maar het is natuurlijk wel een standaardmodel dat je ergens anders ook weer tegen kunt komen en wat misschien niet helemaal aansluit bij je woning en/of wensen.
Je kunt ook kiezen voor een maatwerk overkapping en/of schuur. Deze sluit helemaal aan op jouw wensen in materialen en afmetingen en kan passend worden gemaakt bij jouw woning. Deze overkapping en/of schuur kan helemaal vormgegeven worden zoals jij het wilt.
Een maatwerk overkapping is iets prijziger, maar vergelijk het maar met wanneer je een auto aanschaft. Je kunt kiezen voor het standaardmodel. Deze is prima en voldoet als je veilig wilt rijden. Maar als je ook comfortabel wilt rijden met luxe extra’s, zoals een airco voor de warme dagen en stoelverwarming voor de koude dagen, dan kies je voor de speciale uitvoering. Zo kun je het verschil ook zien tussen een prefab en maatwerk overkapping. Beide prima, maar de maatwerk overkapping biedt net iets meer mogelijkheden dan de prefab.
Wat zijn de kosten als je het bouwen van een schuur of overkapping uitbesteedt?
Wij bij DIM Hovenier zijn professionals die een passie hebben voor en verstand hebben van het ontwerpen, aanleggen van tuinen, bouwen en onderhouden van overkappingen en schuren. Wij zijn vakbekwaam en weten hoe wij voor jouw tuin de schuur of overkapping kunnen creëren om van jouw tuin jouw droomtuin te maken.
Iedere tuin is uniek. Dat willen wij ook creëren met jouw schuur of overkapping. De prijs van een overkapping en/of schuur is dan ook afhankelijk van jouw wensen, de materialen en de afmetingen.
Wil je precies weten wat het kost om jouw overkapping of schuur door een professioneel hoveniersbedrijf te laten ontwerpen en bouwen? Wij staan je graag te woord!